Onderhanden opdrachten

De Europese Mariene Strategie verlangt van elke EU-lidstaat een bestuurlijk vastgesteld plan om binnen een zekere termijn het milieu van het eigen zeegebied in goede toestand te brengen en te houden. Elk land moest daartoe drie documenten opstellen en periodiek actualiseren.
Deel I beschrijft de huidige milieutoestand van het zeegebied, vergelijkt die met de wetenschappelijk en bestuurlijk vastgestelde ‘goede toestand’ en benoemt de beleidsdoelen om in de volgende planperiode van zes jaar dichter bij de ‘goede toestand’ te komen.
Deel II bevat het monitoringplan voor het kunnen volgen van veranderingen in het zeemilieu. Het geeft ook zicht op de effecten van het beleid.
Deel III bevat het programma van maatregelen om binnen de gestelde tijd de goede milieutoestand te bereiken. 

Water en Wind heeft (onder bureaunaam BCP) sinds 2011 alle delen van de Nederlandse Mariene Strategie én de actualisering daarvan voor de tweede planperiode geredigeerd. De tweede actualisering van deel I voor de planperiode 2025-2031 bevindt zich nu in de eindfase. De tweede herziening van deel II moet volgens planning vóór eind 2025 in definitief concept zijn afgerond. 

De wateren van het IJsselmeergebied zijn in de afgelopen decennia schoner geworden. Zonlicht dringt beter door tot op de bodem. Waterplanten zijn daardoor uitbundig gaan groeien. Fijn voor alles wat onder water zwemt of kruipt en voor de vele soorten vogels die onderwater hun voedsel zoeken. Minder fijn voor mensen die graag op het water recreëren. Voor hen zijn de grote dichtbegroeide velden van fonteinkruid, vooral in de ondiepere delen van het Markermeer, Gooimeer en de Randmeren, een ware plaag.

Om het probleem te kunnen aanpakken zonder het natuurbelang tekort te doen, is de laatste tien jaar een hechte samenwerking ontstaan tussen de recreatiesector en de betrokken gemeenten, provincies en het Rijk. 
Van 2020 tot in 2024 hebben de betrokken partijen ervaring opgedaan met een overeenkomst voor het selectief maaien van waterplanten. Hierop voortbouwend is een nieuwe vorm van samenwerken in de maak.

Water en Wind redigeert de teksten waarin doelen, taakverdeling en vooral onderlinge afspraken eenduidig moeten zijn beschreven. Ook zorgen wij voor een passende vormgeving van het document dat de gezamenlijke aanpak voor een nieuwe periode bezegelt.

In 2024 publiceerde populatiebioloog Robbert van der Eijk het rapport Observaties aan de zeehond Phoca vitulina in de Waddenzee; een studie naar het gedrag van de gewone zeehond. Dit document valt vooral op doordat het een vergelijking maakt tussen natuurlijk gedrag en de gedragingen die algemeen worden gezien als tekenen van verstoring bijvoorbeeld door recreatievaartuigen.
Veel van de onderzoeksresultaten zijn te beschouwen als ‘nieuwe kennis’. Dat komt doordat zowel het vrije als het beleidsgerichte onderzoek zich tot nu toe vooral heeft beziggehouden met thema’s als ‘verstoord gedrag door niet-natuurlijke invloeden en omstandigheden.’
“Maar als je uit gedragsuitingen wilt afleiden wanneer het welbevinden van een zeehond is verstoord, dan zul je toch eerst het niet-verstoorde gedrag moeten kennen”, zegt Van der Eijk en voegt daaraan toe dat dit een gebied is vol kennisleemten. “Over gedrag van zwemmende zeehonden is zelfs in de mondiale literatuur vrijwel niets te vinden.”
Zijn rapport van vijf jaar studie zal ongetwijfeld een rol spelen in een te verwachten discussie over de huidige vorm van gebiedsbescherming op de Waddenzee. Water en Wind schrijft daarvoor op basis van het onderzoeksrapport een discussiepaper.